آسيب ‏هاى روان ‏شناختى اينترنت

امروزه آسيب‏هاى فردى و روان‏شناختى اينترنت، از سابر خطرات آن بيشتر است. در بعد روان شناختى، اينترنت آسيب‏هاى جدى متعددى از جمله: هويت نامشخص، اضطراب، افسردگى و انزوا، اعتياد به اينترنت و به خصوص اعتياد به گپ‏زنى (چت) را مى‏تواند براى كاربران به همراه داشته باشد؛ همچنان كه فوايد و مزاياى متعددى را نيز مى‏تواند براى او به ارمغان آورد.

شناخت واقعى و عملى نيازهاى نسل جوان امروز، مستلزم بررسى ابعاد مختلف عوامل تاءثيرگذار و اثرپذيرى از فنّاورى نوين ارتباطى است. متاسفانه بخش عمده‏اى از مديران و مسئولان و برنامه‏ريزان و تصميم‏سازان ما يا نمى‏خواهند و يا نمى‏توانند به شناخت اين فنّاورى بپردازند. اينترنت و رايانه نه تنها ميزان و سطح اطلاعات نسل جوان را افزايش داده، بلكه بر تمايلات و گرايشات آنان نيز تاءثير گذاشته است. نسلى كه با اينترنت سر و كار دارند همين جوانانى هستند كه در نهادهاى مختلف مشغول كارند. از اين‏رو برچسب منحرف و مانند آن زدن به چنين كاربرانى به هيچ عنوان روا نيست. اما در عين حال بايد توجه داشت كه اين رسانه جهانى حاوى پيام‏ها و پيامدهايى است كه مى‏تواند شخصيت جوان و نوجوان را به سادگى تحت تاءثير قرار دهد و به سمت و سويى خطرناك بكشاند. از اين رو، جا دارد كه با انجام تحقيقاتى وسيع در حوزه روان‏شناسى و جامعه‏شناسى اينترنت، مباحثى كه در جوامع پيشرفته مهم و حياتى قلمداد مى‏شوند، جامعه را از آفت‏هاى واقعى آنها مطلع، و در صورت امكان از برخى از آنها پيش‏گيرى كرد.

يكى از مسائل روان‏شناختى در باره اينترنت، هويت ناشناس كاربر است. هويت، واجد سه عنصر است: شخصى، فرهنگى و اجتماعى، كه هر يك در تكوين شخصيت فرد نقش مهمى را ايفا مى‏كنند. در مقايسه‏ها، هويت شخصى ويژگى بى‏همتاى فرد را تشكيل مى‏دهد و هويت اجتماعى در پيوند با گروه‏ها و اجتماعات مختلف قرار مى گيرد. اينترنت صحنه فرهنگى و اجتماعى است كه فرد خود را درموقعيت‏هاى متنوع نقش‏ها و سبك‏هاى زندگى قرار مى دهد. در اين فضاى عمومى، مهارت فرهنگى جديدى لازم است تا با تنظيمات نمادين بتوان بازى كرد. پايگاه شخصى نمونه‏اى مدرن است كه چگونه كاربر اينترنت خود را براى مخاطبان جهانى معرفى مى‏كند. براى بيان افكار، احساسات، علايق و آراء از متن مناسب، گرافيك، صدا و فيلم استفاده مى‏شود. «ميلر» اهميت و پيوندهاى پايگاه شخصى را ذكر مى‏كند و مى‏گويد كه: «به من بگو لينك‏هايت چيستند تا بگويم كه چه شخصى هستى.»
دكتر محمد عطاران معتقد است كه با امكانات و گزينه‏هاى فراوانى كه رسانه‏هاى عمومى از جمله اينترنت در اختيار جوانان مى‏گذارند، آنان دائماً با محرك‏هاى جديد و انواع مختلف رفتار آشنا مى‏شوند. چنين فضايى هويت نامشخص و پيوسته متحولى را مى آفريند، خصوصا براى نسلى كه در مقايسه با نسل قبل با محرك‏هاى فراوانى مواجه است. همچنين از طريق رسانه‏هاى جمعى، افراد خط مفروض ميان فضاى عمومى و خصوصى را تجديد سازمان مى‏كنند و اين امكانى است كه جوانان فعالانه از آن استفاده مى‏كنند.