کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در مدیریت و برنامه ریزی شهری

        نواحی شهری امروزه به نحو بارزی به عنوان اساسی ترین واحدهای فضایی اقتصاد جهانی مطرح شده اند. جوهر اقتصادی شهرها، چگونگی مدیریت آن هاست .سه عامل در سنجش اهمیت مدیریت شهری در زمینه راهبرد توسعه شهرها ایفای نقش می کنند: زمینه افزایش شتاب تغییرات اقتصادی، تمرکز زدایی و محدود نمودن نفوذ و اندازه حکومت های محلی، شمایل مهار ناشدنی فقر و محرومیت اقتصادی. یکی از واکنش ها در مقابل این تغییرات مهار ناشدنی فزاینده، بسط دادن تمرکز بر روی مدیریت شهری است. این که یک شهر چگونه اداره می شود، برای تعیین موقعیت مطلوب بخش های تولیدی آن شهر در بازارهای منطقه ای و جهانی ضروری و بنیادین است. اداره بد شهرها اغلب با تورم اقتصادی و هزینه های گزاف تحمیلی بر هر دو بخش خصوصی و عمومی اقتصاد آمیخته است. به علاوه، تجربه نشان داده است که سیستم خوب اداره شهر در جهت دادن امکان زندگی خوب در شهر اساسی و ضروری است فقر و حاشیه نشینی اقتصادی و اجتماعی، موانع مهم بر سر راه توسعه های شهری و ملی هستند(حاتمی نژاد و فرجی ملایی،1390،صص57-56). بررسی اجمالی تجارب جهانی نشان دهنده آن است که ساز و کارهای مدیریت رشد شهری در کشورهای مختلف، با غیر قابل تغییر نشمردن اصول الگوهای عام جهانی تا حد زیادی با شرایط نظام شهری بومی خود وفق یافته اند. در عین حال با پرهیز از توسل مطلق به احکام کالبدی-فضایی از سایر فرصت های حقوقی و مدیریتی در مقیاس سرزمین و شهر جهت مدیریت رشد بهره برده اند. از نظر چنگ(2003)، علاوه بر عوامل فضایی، موضوعات متنوعی همچون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، تصمیم سازان(ارگان ها، سازندگان و سیاست ها)،
تصمیمات(اهداف، راهبردها و سیاست ها) و نظام ها(تفکیک زمین، روندهای قانونی و ...) نیز بر رشد شهر تأثیر گذارند(Cheng,2003). در میان اندیشمندان کشورمان موضوع «حدود رشد شهری» از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از اندیشمندان بر لزوم تصحیح سیاست های زمین از طریق تشکیل بانک زمین، تعیین تکلیف حدود اختیارات مالک، برداشتن محدودیت های قانونی در استفاده از اراضی خارج از محدوده شهرها، تعیین تکلیف کلیه اراضی واقع در محدوده شهرها و پرهیز از بلاتکلیفی آن ها تأکید دارند(هاشمی،1379،ص25). برخی بر موضوعاتی نظیر توسعه درون زا از طریق تعیین تکلیف اراضی رها شده درون شهرها، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و خالی از سکنه را مطرح می کنند(آخوندی و دیگران،1386). برخی دیگر بر لزوم برنامه ریزی توسعه شهر بدون محدوده تأکید می کنند که در فضای سنتی برنامه ریزی جامع به شدت با مقاومت روبه روست